” Love Reign Over Me “
The Who werd opgericht in 1964, Anja’s geboortejaar. Op 5 juli 2013 bezocht ik voor het eerst een concert van hen in het Ziggo Dome in Amsterdam. Ze brachten voor de eerste keer sinds 1973 integraal de rockopera Quadrophenia. Het laatste nummer daarvan is Love Reign Over Me, een lied over liefde, verdriet en gemis. Tijdens dit nummer hing er in het Ziggo Dome een gewijde stilte; indrukwekkend. Toen Anja heel ziek werd vanaf juli 2013 speelde dit lied regelmatig door mijn hoofd. Ik besloot daarom het te laten horen op haar uitvaart op 28 mei 2014, na haar overlijden op 21 mei 2014. Bijzonderheid: het lied is door The Who in de studio opgenomen op 21 mei 1973. Jazeker, toeval bestaat niet.
Terug in de tijd: op 7 september 1978 overleed drummer Keith Moon onverwacht. De groep stond aan de vooravond van een tournee; deze werd uitgesteld tot mei 1979. Op 3 december 1979 stond een optreden gepland in Cincinnati Riverfront Coliseum. Terwijl de bandleden zich backstage gereed maakten, voltrok zich bij de ingang van het stadion een ramp. Er werden te weinig deuren geopend. In het gedrang vielen tientallen gewonden en elf mensen van 15 tot 27 jaar verloren het leven, waaronder een jonge moeder van een zoon van 2 jaar. De manager van The Who, Bill Curbishley, zag de chaos en besloot in overleg met de autoriteiten het concert doorgang te laten vinden om hulpdiensten in staat te stellen gewonden te helpen en om groter problemen te voorkomen. Hij informeerde de bandleden pas na afloop van het concert. Hij zei toen alleen: ‘Luister, er zijn grote problemen, speel nog twee nummers als toegift en kom dan bij mij.’ Zo geschiedde. The Who speelde één van haar beste concerten tijdens die tour, maar waren na afloop, na het relaas van de manager, in shock over het gebeurde. Deze gebeurtenis is een trauma geworden voor manager en bandleden, en uiteraard ook voor nabestaanden. De dood van Keith Moon en de dood van elf jonge mensen is mede aanleiding geweest dat The Who er in 1982 mee stopte en pas vanaf 1989 weer de draad oppakte (in 1985 speelden ze alleen op Live Aid).
Van de elf doden waren er drie scholier op Finneytown High School. Een medescholier die het concert bezocht besloot in 2010, als volwassene, een herdenkingsmonument op te richten bij de school en een fonds te stichten: The P.E.M. Memorial and Scholarfund, genoemd naar de voornamen van de drie omgekomen medescholieren. In 2018 bezocht zanger Roger Daltrey, op uitnodiging, school en monument en was onder de indruk. Daar werd het idee geboren om iets te doen om te proberen het gezamenlijk trauma te boven te komen. In de jaren daarna is er contact ontstaan tussen met name zanger Roger Daltrey, gitarist Pete Townshend, manager Bill Curbishley en mensen van The P.E.M. Memorial, Finneytown High School en nabestaanden van de elf doden. Omdat The Who sinds 1979 nooit meer heeft (willen/durven) optreden in Cincinnati ontstond het idee om daar weer een concert te geven en de invulling daarvan vorm te geven samen met P.E.M., school en nabestaanden. Omdat The Who heel veel aan goede doelen doet (o.a. Teenage Cancer Trust UK en Teenage Cancer Trust USA) stond voor hen meteen vast dat ze de opbrengst van het te geven concert zouden doneren aan The P.E.M. Memorial and Scholar Fund.
Na twee jaar uitstel vanwege Covid was het zover: The Who op tournee in de USA (met orkest) en op 15 mei 2022 traden ze op in Cincinnati Riverfront Coliseum. Na de eerste reeks nummers van de opera Tommy sprak Pete Townshend na 30 minuten de eerste woorden tot het publiek: “Ik heb nagedacht over wat ik zou kunnen zeggen, maar wat kan je zeggen? Ik ben blij dat jullie er allemaal zijn om deze avond samen met ons te ondergaan.” De band vervolgt het concert, maar naarmate de avond valt en het donkerder wordt in het stadion is er ineens een tekst te zien die ‘rondloopt’ door het stadion, namelijk een lied van The Who: I listened and I heard music in a word, and words when you played your guitar, the noise that I was hearing was a million people cheering, and a child flew past me riding in a star… en dit werd gevolgd door de namen van de elf in 1979 omgekomen fans.
Na bijna twee uur is het tijd voor de twee slotnummers. En daar is het: Love Reign Over Me. Maar wat een uitvoering: pianist Loren Gold heeft een intro gecomponeerd en tijdens dat intro worden op enorme filmschermen de foto’s getoond van de elf geliefden. Ieder beeld is 20 seconden te zien en tijdens die seconden hoor je mensen in de handen klappen. Niet in het hele stadion, maar hier en daar groepjes van nabestaanden. Indrukwekkend. Daarna begint het nummer zoals gebruikelijk. Roger Daltrey zingt met extra passie en Pete Townshend is als gitarist goed op dreef. En dan eindigt Roger Daltrey toepasselijk met een aanvulling op de woorden Love Reign Over Me, namelijk Love Reign Over You, en dit laatste is speciaal voor Cincinnati.
Dan volgt het laatste nummer: Baba O’Riley. Hieraan verleent Finneytown High School medewerking: elf scholieren voor zang, vier scholieren met strijkinstrumenten (één speelt het hele optreden mee). Ze dragen allemaal het gele T-shirt met P.E.M. logo in Who stijl. Drummer Zak Starkey uit solidariteit ook (zoon van Ringo Starr van The Beatles). Het nummer eindigt met een mooie bijdrage op viool van Katie Jacoby, maar met medewerking van de jonge scholieren van Finneytown High School. Zij hebben de avond van hun leven.
Bill Curbishley krijgt dezer dagen uit handen van de burgemeester van Finneytown een oorkonde voor zijn optreden op 3 december 1979, waardoor hij heeft voorkomen dat er grotere problemen zouden ontstaan als het concert was afgelast. The Who doteert de opbrengst van deze avond, namelijk 515.000,- dollar, aan het P.E.M. Fund, opdat in naam van de elf slachtoffers goede doelen worden gediend.
Na afloop van het concert blijkt muziek inderdaad te kunnen helen.
Goed, genoeg geschreven op 21 mei 2022.
Tijd voor whiskey en koptelefoon op voor de slotnummers:
- The Who – Love Reign Over Me, Cincinnati TQL 5/15/2022
- The Who – Baba O’Riley, Cincinnati TQL 5/15/2022
Het afsluitend commentaar van Pete Townshend (vooraf) en Roger Daltrey (achteraf) bij de laatste song is prachtig overigens.
Hebben we niet allemaal onze mensen ‘Never forgotten, always remembered?’
Van die dingen ja!
En volumeknop op 10 uiteraard!
HEUVA 21-5-2022